Hoe? en in welk armatuur plaats ik een LED TL !
Het antwoord op deze vraag is zeer afhankelijk van wat je met je LED-verlichting wil, en bovendien hoeveel tijd, geld en energie je in de montage wilt steken. Er zijn drie opties: een compleet nieuwe armatuur aanschaffen, de normale lamp vervangen door een zogenoemde LED Buis met led starter, of de LED lamp in een al bestaande armatuur ombouwen. We gaan alle drie de opties kort bijlangs.
Nieuwe LED-armaturen
Een LED-armatuur verschilt nogal van een oude, normale armatuur. In deze laatste zit namelijk een zogenoemd voorschakelapparaat met daarbij een starter, die gebruikt worden om de TL buis sneller op te starten. Bij een LED TL zijn deze feitelijk overbodig (wat weer scheelt in het energieverbruik).
Een ander verschil is, dat traditionele TL armaturen aan beide kanten zijn ingeschakeld op de netstroom. Bij een LED TL buis is dit anders: zij worden slechts van één kant gevoed (je kunt deze kant herkennen aan het bliksemteken). De andere kant heeft ook een 'voetje', maar dit is slechts bedoeld om de buis op zijn plek te houden en niet om aan te sluiten op het stroomnetwerk. (NB: mocht je onbedoeld de LED TL buis verkeerd om in de armatuur hebben geplaatst, dan zal waarschijnlijk de aardlekschakelaar eruit springen. Geen probleem: draai simpelweg de LED buis om en schakel de stroom weer in.)
Het gebruik van nieuwe armaturen is kostbaar en bovendien minder goed voor het milieu. Je gooit immers een in principe nog goed werkend armatuur weg. Toch zijn ook de voordelen niet te negeren. De (nieuwe) designs zijn over het algemeen mooier, en je kunt bovendien subsidie op deze nieuwe armaturen krijgen.
Het gebruik van LED Starters
Je zult inmiddels misschien wel begrepen hebben dat het plaatsen van een LED buis in een normale armatuur niet zomaar kan: de LED wordt bijvoorbeeld immers maar van één kant gevoed in tegenstelling tot een normale buis. Er zijn echter toch speciale LED Starters op de markt die je wel degelijk gewoon in dergelijke 'oude' armaturen kunt plaatsen. Gemak dient de mens, zou je zeggen, maar het nadeel hiervan is dat ook het (voor een LED-lamp overbodige) startsysteem in tact blijft, waardoor er feitelijk teveel stroom naar de buis stroomt. Al met al zorgt dit voor een aantal nadelen van dit systeem:
- Energieverlies
- Korte levensduur van de LED buis
- De overbodige hitte-overdracht kan leiden tot doorbranding
- Eventuele garantie op de producten vervalt door combinatie van de systemen
- Geen subsidiemogelijkheden
Er kleven derhalve nogal wat nadelen aan dit op het oog toch zo handige systeem.
De armatuur ombouwen
Verstandiger is het dan allicht om de oude armatuur om te bouwen, om zo optimaal gebruik te maken van de nieuwe LED-verlichting. Dit vereist echter wel enig technisch inzicht en is niet geheel zonder enkele van de hierboven al genoemde nadelen, bijvoorbeeld het energieverlies en de overbodige en niet ongevaarlijke hitte-overdracht. Wel is er door de ombouwing (en de daarbij behorende hernieuwde certificering) de mogelijkheid tot het verkrijgen van subsidie weer open.
Kort gezegd gaat de ombouwing als volgt in zijn werk:
- Schakel de stroom uit
- Leg materialen klaar (kniptang en enkele verbindingsklemmen)
- Verwijder de oude TL buis (chemisch afval)
- Verwijder het voorschakelapparaat en de starter met behulp van de kniptang (deze zijn immers overbodig geworden door het gebruik van de LED buis)
- Pas de bekabeling aan met het oog op de nieuwe LED buis, die immers slechts van één kant stroom nodig heeft
- Verbind de kabels met behulp van de verbindingsklemmen
- Werk de overige bekabeling netjes weg
- Plaats de nieuwe LED TL
- Schakel de stroom weer in
Zoals je ziet, is dit een arbeidsintensieve, enigszins technische operatie die niet zomaar door iedereen kan worden uitgevoerd. Het is aan jou om te bepalen welke oplossing van de drie bovenstaande voor jou het beste werkt.
